به گزارش گذراقتصاد، چند سالی است که مهمانی از جنس اقتصادی و نامانوس از غرب وارد کشور شده است که آن را با نام جمعه سیاه (بلک فرایدی) میشناسد. فلسفه بلک فرایدی اصلی یا حراج جمعه در ایالات متحده هر ساله روز بعد از عید شکرگزاری برگزار شده و آخرین جمعه ماه نوامبر محسوب میشود. در ایالات متحده روز جمعه تعطیل نیست، اما تمامی شرکتها و کارفرمایان برای خرید عید کریسمس کارمندان خود را مرخص میکنند.
این حراج فرصتی برای تولیدکنندگان و فروشگاهها در جامعه مصرف گرای آمریکاست تا کالاهای خود را با سود کم و حجم بالا به فروش برسانند و بدون ضرر کالاهای انبارهای خود را به روزرسانی کنند. اما این سنت همانطور که از آمریکای شمالی به دیگر کشورها سرایت میکرد، پای خود را به بازارهای ایران و از همه مهمتر بازارهای مجازی و آنلاین ایران نیز گشود.
در ایران جمعه سیاه همزمان با آخرین جمعه ماه نوامبر یا جمعه ۹ آذر برگزار میشود؛ هرچند که نشانههای این حراج به شیوهای من درآوردی و بدون سر و ته، چند روز پس و پیش جمعه مورد نظر در فضای مجازی و سطح شهرها قابل مشاهده است. در نمونه اصلی حراج جمعه سیاه تمامی کالاها با کیفیت مناسب و نظارتی دقیق از ساعتهای ابتدایی روز چهارمین جمعه ماه مذکور شروع میشود و تمامی کالاها شامل تخفیفی واقعی هستند، اما مطابق مشاهدات نباید چنین انتظاراتی داشته باشید.
رشد قارچ گونه پلتفرمها بی سر و صاحب
حراج جمعه سیاه بهانهای برای ظهور و افول برخی پلتفرمهای آنلاین عرضه و حراج کالاست که با سو استفاده از ضعف قدرت خرید مردم با بنرهای تبلیغاتی پر زرق و برق خود را که در جای جای فضای مجازی قابل مشاهده است و ادعای تخفیفهای عجیب و نجومی مشتریان را به کالاهای خود جلب میکنند؛ اما پروندههای عجیب این فروش تا مدتها در دستگاه قضا و یا نهایتا اذهان مشتریان خسارت دیده باز میماند.
در سایه نبود نظارت کافی و سازمان یافته، این پلتفرم هادست به شیوههایی عجیب برای کلاه برداری از مشتریان خود میزنند؛ به عنوان مثال قیمت یک کالا از مدت یک هفته تا یک ماه پیش از فرارسیدن موعد حراج ۴۰ درصد بالاتر قید میکنند و در روز حراج همان ۴۰ درصد را به عنوان تخفیف بلک فرایدی منظور میکنند و مشتاقان تخفیف را به خریدی با وعده تخفیف دروغین دعوت میکنند.
بلک فرایدی
اما این نوع فریب بهترین حالت کلاه برداری این پلتفرم هاست چرا برخی از مشتریان بعد از خرید با کالایی نامرغوب و اصطلاحا فیک مواجه میشوند که عملا هیچ ارتباطی با محصولی که خریداری کرده اند ندارد و برخی دیگر هرگز کالایی را دریافت نمیکنند و پولشان باد هوا میشود و در بدترین حالت با سرقت اطلاعات بانکی مشتریان حسابهای آنان نیز مورد دستبرد قرار میگیرد.
از سوی دیگر موضوع نبود نظارت بر قیمت ها و نحوه تخفیف کالاها در حراج جمعه سیاه است که قطعا تخفیفها بر خلاف انتظار، گرانتر از قیمتهای قبل از حراج می شود.این ترفند سال هاست که متوجه اقتصاد کشور شده است به طوری که قیمت برخی کالاها در این حراجی با توجه به افزایش چندین درصدی دقیقا چند هفته قبل از آغاز حراج، برای ترغیب بیشتر مشتری با درصدی ناچیز تخفیف تمام متوجه ها را به سمت نام حراج معطوف کرده و در عمل علاوه بر اینکه کاهش قیمت و تخفیفی متوجه کالا و محصول نشده بلکه در برخی موارد قیمت ها بیشتراز اعمال تخفیف بر روی کالا می باشد.
اتحادیهها ناتوان از نظارت بر پلتفرمها
به گزارش گذراقتصاد، هرچند که حراج جمعه سیاه را میتوان در مغازههای سطح شهرها نیز مشاهده کرد؛ اما تمامی اتحادیهها تاکید دارند که مراقب واحدهای صنفی تحت پوشش خود هستند و مردم صرفا زمان خرید دقت کنند که مغازهای که از آن خرید میکنند، پروانه کسب معتبر داشته باشند، اما در خصوص نظارت بر پلتفرمهای آنلاین عنوان میکنند که این حوزه از دسترس آنان برای نظارت خارج است و عملا جز شکایت به پلیس فتا راهی برای مقابله با کلاه بردار دارهای به کمین نشسته در این حوزه نیست