به گزارش گذر اقتصاد، روز سوم بهمن ماه بود که محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به تبیین جدیدترین اقدامات بانک مرکزی برای مهار نوسانات بازار ارز پرداخت. یکی از این اقدامات، راه‌اندازی سامانه ناخدا بود. فرزین درباره این سامانه گفت: «ما در بانک مرکزی همه نیازهای اسکناس ارزی را تامین خواهیم کرد و با راه‌اندازی سامانه ناخدا، این نیازها بر اساس مستندات تأمین خواهد شد.»
به این ترتیب، به نظر می‌رسد که یک سامانه دیگر به سامانه‌های پرشمار نظام ارزی اضافه خواهد شد. اما سامانه ناخدا چیست و چه خدماتی را به متقاضیان خرید ارز ارائه می‌دهد؟
سامانه ناخدا چیست؟
سامانه نظام مدیریت خدمات ارز ایران یا همان «ناخدا»، سامانه‌ای است که قرار است علاوه بر عرضه اسکناس‌های خارجی برای تامین نیازهای غیربازرگانی مردم، ارز شرکت‌های بازرگانی را نیز تامین کند.
بانک مرکزی برای افراد واجد شرایط برای تامین ارز از طریق سامانه ناخدا، فهرستی ۳۸ موردی را منتشر کرده و این افراد می‌توانند با مراجعه به این سامانه، ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند.
مشمولان خرید ارز از طریق سامانه ناخدا، می‌توانند تا سقف پنج هزار دلار و با قیمت دلار نیمایی، ارز از این سامانه دریافت کنند. این در حالی است که پیش از معرفی این سامانه، هر فرد می‌توانست تا سقف دو هزار دلار و فقط یکبار در سال، دلار توافقی بخرد.
شرایط تامین ارز از سامانه ناخدا
طبق فهرستی که بانک مرکزی منتشر کرده است، افراد متقاضی برای دریافت ارز از طریق سامانه ناخدا، باید مشمول یکی از شرایط زیر باشند:
ارز درمانی
ارز ماموریت
امور دانشجویی
فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی و دانشجویان یا هزینه‌های درمانی اعضای هیات علمی
حق عضویت و حق ثبت‌نام در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و محافل علمی و هزینه چاپ مقالات علمی در خارج از کشور
هزینه شرکت در نمایشگاه‌های خارج از کشور
حق‌الوکاله در رابطه با دعاوی خارجی
اصل و سود سرمایه‌گذاری خارجی
هزینه فدراسیون‌های ورزشی و کمیته‌های متولی ورزشی
هزینه دفاتر خارج از کشور
هزینه اجاره و اشتراک شبکه‌های اطلاعاتی (اینترنت، رویترز)
هزینه برگزاری همایش‌های بین‌المللی
هزینه انجام آزمایش‌های علمی و فنی
انتشار آگهی در خارج از کشور و دریافت گواهی‌های بین‌المللی (استاندارد، کیفیت و…)
هزینه خرید امتیاز پخش فیلم و دریافت‌های ماهواره‌ای و ارتباطی
هزینه‌های شرکت‌های بیمه ایرانی
هزینه اعزام زائران به عمره مفرده و عتبات عالیات (عراق)
هزینه ثبت‌نام جهت شرکت در آزمون‌های بین‌المللی مثل TOEFL ،IELTS و GRE
ارز مسافرتی
هزینه‌های شرکت هواپیمایی ایرانی اعم از دولتی و غیردولتی
حق بیمه هواپیما و کشتی
درآمدهای ریالی شرکت‌های هواپیمایی خارجی
هزینه شرکت در دوره‌های آموزشی و پژوهشی خارج از کشور و دوره‌های آموزشی داخل کشور
هزینه ثبت‌نام شرکت در امتحانات علمی و تخصصی داخل و خارج از کشور
حمل جنازه
حق استفاده از واگن‌ها
مطالبات راه‌آهن سایر کشورها
تنخواه بازرسی و پرداخت ضروری ناشی از قراردادهای چندجانبه
تبدیل موجودی حساب‌های ریالی افراد غیرمقیم در داخل کشور
هزینه‌های دفاتر نمایندگی خارجی در ایران
خدمات کنسولی سفارتخانه‌های خارجی داخل کشور و نمایندگی‌های دیپلماتیک مقیم ایران
هزینه شرکت‌های خدمات مسافرتی و گردشگری
هزینه‌های حمل
ترانزیت و توزیع محموله‌های پستی بین‌المللی
تبدیل مجدد ریال‌های اضافی اتباع خارجی به ارز
لازم به ذکر است که برای تامین ارز از سامانه ناخدا بر اساس هر یک از موارد ذکر شده، نیازمند شرایطی است و متقاضی ارز باید برای دریافت وجه موردنیاز خود تاییدیه و وثایقی را ارائه کند.
